Długość cienia zależy od… rozgrzeszenia – Alberto Rodríguez – „Stare grzechy mają długie cienie” [recenzja]

To nie zmaganie się ze śmieciowymi umowami, to bieda, która piszczy zmieszana z brakiem perspektyw. Genezy rozległego problemu można doszukiwać się wszędzie; Alberto Rodríguez postanowił przemaglować go w filmie Stare grzechy mają długie cienie, rzucając światło na leżakujące jak wino, lecz wciąż aktualne utrapienia Hiszpanii. Wyszło zgrabnie, produkcja gładko zaćmiła zbiorem zebranych statuetek Goya rodzimy przemysł filmowy – Dzikie Historie Damiána Szifróna przegrały 10:1, a 9 Mil Daniela Monzóna 10:4.  To musiało zaboleć! Na dokładkę Głos Kultury objął film patronatem medialnym.

Powietrze gęste jak smoła oblepia potem kołnierzyki koszul poprzewiązywanych krawatami. Dookoła zaduch, wciąż trwają zmagania z kryzysem gospodarczo-społecznym po śmierci Franco. Jest wrzesień 1980 roku, w małym miasteczku to pora zbiorów. Poruszenie wśród miejscowych podsyca obecność dwójki detektywów z Madrytu. Nagłówki lokalnych gazet podają do informacji jasno – chodzi o morderstwo. Sprawca fokusuje się na młodych dziewczętach. Jedyne tropy to zaginione książeczki oszczędnościowe, okaleczone zwłoki oraz szczątki klisz (nie)grzesznych negatywów. Ucieczka z domu szybko zostaje wykluczona, gdy okazuje się, że Estrella i Carmen są jedynie kolejnymi ofiarami zbrodni powtarzającej się od lat.

Isla Minima Una pelicula de Alberto Rodriguez Produccion Atipica

Gatunkowo nowy film Rodrígueza to klasyka kryminału – jest intryga, są śledczy partnerzy o przeciwstawnych charakterach i wzajemnym braku zaufania. Obecni są również wrogo nastawieni wobec obcych mieszkańcy, którzy swą obecnością zaburzają lokalne układy i interesy. Obstawienie terenu przez skorumpowanych gliniarzy jeszcze bardziej zagęści całość, zwłaszcza, że dookoła panuje okrutna bieda, no i wciąż trwające przemiany postfrankowskie. Sznyt ten nie jest tak silnie zakreślony jak w Drżącym Ciele Pedro Almodóvara, szkicują go tu detale – wzmianki o wciąż dominującej władzy wojska, braku wolności słowa czy taki szczegół scenograficzny, jak zawieszony krzyżyk w hotelowym pokoju z miniaturami zdjęć dyktatorów będących synonimem restrukturyzacji, której Hiszpania musiała się poddać pod naciskiem czterech epok i trzech systemów politycznych w tak krótkim czasie.

Isla Minima Una pelicula de Alberto Rodriguez Produccion Atipica

Po sukcesie, jaki odniósł serial True Detective, poprzeczka oczekiwań widzów wzrosła, więc zapewne nie obejdzie się bez porównań, chociażby miało się to ograniczyć jedynie do zestawienia wąsów głównych bohaterów.  Szkielet postaci jest podobny – dwa silne charaktery; jeden nieco bardziej wrażliwy i empatyczny, o wyraźnie buntowniczej naturze w walce o sprawiedliwość – to Pedro (Raúl Arévalo), drugi – Juan (Javier Gutiérrez) będący jego opozycją nosi nieco brudu przeszłości pod paznokciami, nie odmawia sobie kolejnych kropli alkoholu ani kobiet. Nie raz przyjdzie im się zmierzyć z przemilczeniem wzajemnych, ideologicznych uprzedzeń na rzecz wspólnego rozwiązania zagadki.

Narracja odchodzi jednak na drugi plan przy tak silnie rozbudowanej estetyce. Nienarzucająca się muzyka dodaje swoje trzy grosze do podtrzymywania napięcia. Każdy dźwięk przesiąknięty swą ascezą okala mrokiem, podsycając przemykający ukradkiem wątek spirytualistyczny, od lotu ptaka do lądujących w wodzie wypatroszonych wnętrzności ryb. Wysublimowane klatki natury, wyselekcjonowane jak do nowego numeru „National Geographic”, zostają zbite w jedność ze skrzętnie przemyślanymi kadrami. Wydaje się, że sam Edward Hopper odpowiadał za ustawienie kamery oraz oświetlenie.

sg3morning-sun

Subtelne przeostrzenia wewnątrz ujęcia oraz palące słońce Hiszpanii zostały wtopione w mrok bagien, gdzie kolejno odkrywane niedomówienia rozwijają się jak po nitce. Do kłębka prowadzą podsuwane poszlaki oraz silne osadzenie w kontekście historycznym i kulturowym – dominująca pozycja mężczyzny nad kobietą, szansa na ucieczkę do „lepszego” dzięki pracy. Wszystkie młode dziewczyny w mieście chowają po szufladach ulotki obiecujące pewne zatrudnienie na wybrzeżu. Aby zdobyć posadę, zgodzą się na wszystko, zwłaszcza, że na początku trzeba tylko spakować walizkę.

Nic dziwnego, że na film posypał się deszcz nagród, szczególnie hiszpańskich. Część obsady spotkała się już na kilku planach filmowych, takich jak Hiszpański Cyrk Álexa de la Iglesia czy Granatowy Prawie Czarny Daniela Sáncheza Arévalo. Role drugoplanowe nie zostały potraktowane po macoszemu, obstawiono je mocnym aktorstwem Antonio de la Torre oraz zeszłoroczną świeżynką w postaci Jesúsa Castro. Przyjemną odmianą stało się odkrycie nowego oblicza Raúla Arévalo, któremu zwykle przypadało przywdziać kapelusz błazna, tu w dość powściągliwy sposób przyszło mu wyrazić szlachetną ogładę, zwłaszcza pomiędzy telefonami rozwścieczonej żony. W duecie z sylwetką Javiera Gutiérreza powstaje spójna acz nieco karykaturalna kompozycja tandemu z gry platformowej Mario Bros – Luigiego i Mario.
sg4

Pomysł odleżał swoje, czekając w reżyserskiej szufladzie na lepsze czasy. Wyczekał. Biada tym, którzy będą luzować paski pod wigilijnym stołem, kiedy ten tytuł sekretnie będzie wchodził do kin.

Fot.: Aurora Films, EdwardHopper.net

Write a Review

Opublikowane przez

Marta Karczewska

Kulturoznawca i Filmoznawca, absolwentka Uniwersytetu SWPS. W obszarze filmowym współpracowała z Nowymi Horyzontami Edukacji Filmowej oraz agencją promocyjno – dystrybucyjną Mañana. Na co dzień włóczykij i cyklistka. Interesuje się głównie animacją małych lokalności społecznych oraz kinem niezależnym, również od strony produkcyjnej. Hybryda praktyka i miłośnika do wszystkiego.

Tagi
Śledź nas
Patronat

Skomentuj

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *