Czym jest powieść poetyzowana? Bardzo bliźniaczo brzmi termin 'powieść poetycka’. Powieść poetycka to gatunek, który ukształtował się w romantyzmie i wtedy też ów gatunek był bardzo popularny. Łączy w sobie synkretyzm, czyli cechy trzech rodzajów literackich – liryki, epiki i dramatu. W praktyce oznacza to obecność fabuły, akcji (cechy epickie), a forma jest wierszowana i obfituje w liczne środki artystyczne (cechy liryczne). Romantycy – jak wiemy – chcieli przeciwstawiać się klasycyzmowi, a więc ugruntowanym już zasadom pisarskim. Stąd pomysł na pomieszanie wszystkich rodzajów literackich w jednym gatunku. Powieść poetyzowana to nie powieść poetycka – chciałabym to rozróżnić. Powieść poetyzowana to powieść napisana poetycko, uwidaczniają się w niej rysy artystyczne (mnogość metafor, porównań), jest pisana prozą, łączy w sobie epikę z domieszką liryzmu. Z takim powieściami spotkałam się dwa razy w życiu – pierwsza to Pestki Anny Ciarkowskiej, a druga to Dom ptakówEvy Meijer.
Dom ptaków to fabularyzowana biografia Len Howard – ptasiej badaczki i miłośniczki zwierząt. W posłowiu autorka – Eva Meijer – wyjaśnia, że pisząc swoją pracę dyplomową z filozofii, natknęła się na książki i opowieści Howard. Na podstawie opowiadań i prac badaczki stworzyła szkic jej biografii – tak powstał Dom ptaków, czyli niezwykle efemeryczna powieść poetyzowana, która jak gdyby szepce do czytelnika: „Zwolnij, wycisz się i kontempluj piękno natury”. Z opowieści Meijer emanuje wyciszający spokój i harmonijny porządek wszechświata, czyli przekonanie, że miejsce człowieka jest obok zwierząt, nie nad nimi.
Powieść przeplatana jest paralelnymi wydarzeniami w ludzkim i ptasim świecie. Opis świata ptaków przypomina luźne notatki dokumentujące ich życie, przyjaźnie i relacje z Len. Rozdziały, w których opisywane jest ptasie życie, nazwane są Gwiazdą – od imienia ulubionej samiczki bohaterki. Len poznajemy w 1990 roku jako nastolatkę pochodzącą z zamożnej, artystycznej rodziny. Jej ojciec jest poetą, to właśnie on nauczy dziewczynkę wrażliwości wobec przyrody. Siostra Olive gra na fortepianie, Len na skrzypcach. W ich domu odbywają się wieczorki poetyckie, małe koncerty, spotkania artystów. Rodzina Howardów często organizuje pikniki nad jeziorem, gdzie mogą cieszyć się sobą i naturą. W takich okolicznościach dojrzewa Len, marząca o światowej karierze skrzypaczki, miłości Paula i po prostu szczęściu. Bohaterka od początku wydaje się mizantropką, upiera się, że nigdy nie wyjdzie za mąż, a finalnie zamieszkuje na odludziu, by móc porozumiewać się z ptakami – co jest możliwe jej zdaniem.
Maki, chabry, rzepak. Woda jest przejrzysta i chłodna. Bez zatrzymywania się wchodzę na środek rzeki, zanurzam się. Na moment zatyka mi dech, potem płynę – moje włosy wodorostami, moje ręce brunatne jak woda. […] Słońce formuje wzory na moich powiekach, roje pszczół, zaciskam powieki – kształty kurczą się i rosną, zmieniają w kółka i plamy, które odpływają.
Językiem Evy Meijer można się delektować i zachwycać. Opisy są szczegółowe, ale nie przydługawe, buduje raczej krótkie, urwane zdania. Opisuje świat bardzo sensualnie, delikatnie buduje go z metafor i porównań – nie takich niezrozumiałych, ale bardzo przejrzystych i efemerycznych. To rzeczywistość widziana z perspektywy osoby bardzo wrażliwej i emocjonalnej. Opowieść o Len przesiąknięta jest również filozoficznymi rozważaniami. Bohaterka interesuje się ptasim językiem, sposobem ich komunikacji.
Nie trzeba być takim samym, żeby drugiego zrozumieć. Może trzeba być do siebie podobnym. Ale ty zmierzasz do antropomorfizmu. Spójrz, to, że sikorki należą do inne gatunku, nie znaczy, że nie ma między nami podobieństw.
Słowa czasem nazywają rzeczy, których lepiej nie nazywać. Można to zastąpić muzyką… lub właśnie ptasim śpiewem. Spokoju, empatii, zwolnienia, oddania się swojej pasji uczy nas Len Howard. Ekscentryczka mieszkająca z i gadająca z ptakami. A Wy kiedy ostatni raz wsłuchaliście się w ptasi śpiew? Dajcie się oczarować naturze i nietuzinkowej ornitolożce.
Na tej stronie wykorzystujemy pliki cookie do spersonalizowania treści i reklam, aby oferować funkcje społecznościowe i analizować ruch w naszej witrynie. Więcej informacji znajdziesz w polityce prywatności. Czy zgadzasz się na wykorzystywanie plików cookies? ZGADZAM SIĘ
Manage consent
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.