Mitologia grecka od wieków fascynuje, inspiruje i skłania do refleksji nad ludzką naturą. Opowieści o bogach, herosach i niezwykłych stworzeniach stanowią fundament europejskiej kultury, a ich echa wciąż pobrzmiewają w literaturze, sztuce i filozofii. W swojej książce “Mity greckie opowiedziane na nowo” Charlotte Higgins dokonuje fascynującej reinterpretacji tych klasycznych opowieści, ukazując je z nowej, niezwykle świeżej i przemyślanej perspektywy.
Higgins, znana brytyjska pisarka i dziennikarka, specjalizująca się w literaturze antycznej i kulturze klasycznej, nie tylko przybliża nam mity greckie, ale także nadaje im nową, unikalną strukturę. Kluczowym zabiegiem literackim, który wyróżnia tę książkę na tle innych opracowań mitologicznych, jest sposób narracji oparty na metaforze tkania. Historie nie są tu jedynie opowiadane – są tkane niczym bogate, misternie zdobione gobeliny.
Narracja snuje się jak nić w rękach mitycznych tkaczek, przeplatając losy bohaterów w sposób płynny i organiczny. Autorka nawiązuje do starożytnej praktyki „ekfrazy” – techniki literackiej polegającej na opowiadaniu historii poprzez opis dzieł sztuki. Każda z postaci, takich jak Atena, Arachne, Penelopa czy Kirke, przędzie swoją własną opowieść na krosnach, a utkane przez nie gobeliny stają się symbolicznym zapisem mitów, jakie znamy z greckiej tradycji. Dzięki temu zabiegowi, “Mity greckie opowiedziane na nowo” nie są tylko zbiorem historii, ale wielowarstwową, misternie skonstruowaną narracją, w której każda nić, każda opowieść, splata się z inną, tworząc wielowymiarowy, pełen detali i subtelnych odniesień obraz.
Autorka skupia się przede wszystkim na kobiecych bohaterkach mitów, rzucając nowe światło na ich historie, często zdominowane przez męski punkt widzenia. W jej ujęciu kobiety nie są już tylko biernymi postaciami, których los zależy od woli bogów czy herosów, lecz pełnokrwistymi bohaterkami, podejmującymi własne decyzje, walczącymi o swoją niezależność i godność.
Higgins operuje niezwykle pięknym, lirycznym językiem, który nadaje opowieściom niemal poetycki charakter. Jej styl jest subtelny, a jednocześnie bogaty w emocje i detale, co sprawia, że znane nam mity nabierają nowego życia. Każda historia została opowiedziana w sposób przemyślany, z dbałością o szczegóły i kontekst kulturowy. Co więcej, autorka unika nadmiernego dydaktyzmu. Zamiast narzucać czytelnikowi jedną interpretację, pozostawia przestrzeń do refleksji i własnych przemyśleń. To sprawia, że książka może być odczytywana na wielu poziomach – jako zbiór mitologicznych opowieści, jako komentarz na temat roli kobiet w starożytnym świecie, a także jako literacka podróż w głąb ludzkiej psychiki.
Książka podzielona jest na kilka części, z których każda poświęcona jest innej muzie oraz tematyce, którą reprezentuje. Dzięki temu narracja nie jest chaotyczna, a opowieści układają się w spójną całość. Higgins zręcznie splata poszczególne historie, tworząc wrażenie, że czytelnik nie tylko poznaje grecką mitologię, ale niemal bierze udział w starożytnych ucztach, podczas których opowiadano te historie.
Dodatkowym atutem książki są subtelne odniesienia do współczesności – autorka pokazuje, jak mity greckie nadal rezonują we współczesnej kulturze, literaturze i filozofii. To dowód na to, że są one ponadczasowe i wciąż mogą inspirować do głębszych przemyśleń nad rolą losu, przeznaczenia czy ludzkich namiętności.
W książce nie tylko narracja, ale także forma graficzna odgrywa kluczową rolę w budowaniu atmosfery i unikalnego charakteru tej opowieści. Ilustracje stworzone przez uznanego artystę Chrisa Ofiliego nadają książce niezwykły, niemal oniryczny wymiar, wzbogacając ją wizualnie i wzmacniając wrażenie obcowania z dziełem sztuki. Ofili, znany ze swojego charakterystycznego stylu, łączy subtelne linie i bogate wzory, nawiązując do antycznych motywów, a jednocześnie nadając im nowoczesną interpretację. Jego ilustracje nie są jedynie dodatkiem – stanowią integralną część tej opowieści, oddając ducha mitologii greckiej poprzez kompozycję i strukturę graficzną. Higgins i Ofili razem tworzą dzieło, które jest nie tylko literacką reinterpretacją mitologii, ale także artystycznym hołdem dla sztuki opowiadania – zarówno słowem, jak i obrazem.
Jednym z najważniejszych elementów książki „Mity greckie opowiedziane na nowo” jest próba przywrócenia głosu kobietom, które w tradycyjnych mitach często były marginalizowane lub przedstawiane jako postacie drugoplanowe. Higgins przypomina nam, że Medea nie była jedynie mściwą czarodziejką, ale także kobietą zdradzoną i odrzuconą, a Penelopa to nie tylko wierna żona Odyseusza, ale również inteligentna i sprytna kobieta, która przez dwadzieścia lat samotnie zarządzała królestwem. Dzięki tej perspektywie książka zyskuje nowy wymiar – staje się nie tylko zbiorem mitologicznych opowieści, ale także głosem w dyskusji o kobiecej sile, tożsamości i roli w historii. W świecie, w którym przez wieki dominował męski punkt widzenia, taka reinterpretacja jest niezwykle cenna i inspirująca.
Mity greckie opowiedziane na nowo Charlotte Higgins to książka, która zachwyca zarówno formą, jak i treścią. To opowieść o starożytnych mitach, ale w nowoczesnym, przemyślanym wydaniu. Styl narracji, liryczność języka oraz świeże spojrzenie na znane historie sprawiają, że książka wciąga od pierwszych stron i pozostawia czytelnika z wieloma przemyśleniami. To lektura obowiązkowa dla wszystkich miłośników mitologii greckiej, ale także dla tych, którzy chcą spojrzeć na te klasyczne opowieści z nowej perspektywy. Dzięki tej książce mity przestają być jedynie odległą historią, a stają się żywą, pulsującą częścią naszej kultury, która wciąż ma nam wiele do powiedzenia.
Charlotte Higgins stworzyła dzieło ponadczasowe, które nie tylko przybliża mitologię w sposób przystępny i angażujący, ale również skłania do refleksji nad rolą kobiet w historii i literaturze. To książka, do której chce się wracać – zarówno dla samej przyjemności czytania, jak i po to, by za każdym razem odkrywać w niej coś nowego.
Foto.: Wydawnictwo Marginesy
