Sztuka jako wybawicielka – Céline Sallette – „Niki”

4 kwietnia 2025 roku dzięki Aurora Films na ekranach polskich kin ukazał się film Niki opowiadający o słynnej skandalizującej artystce  Niki de Saint Phalle, znanej między innymi ze swoich wspaniałych gigantycznych rzeźb cyklu Nan, które stały się ikonami popkultury , Ogrodu Tarota znajdującego się w Toskanii, Fontanny Strawińskiego umiejscowionej przed paryskim Centrum Pompidou, czy Groty z ogrodów Hanoweru. Za reżyserię i scenariusz odpowiada debiutująca w tej roli Celine Sallette – francuska aktorka występująca między innymi w Marsylskim łączniku czy Żądzy bankiera. Niki skupia się na biografii  artystki i wydarzeniach, które ją ukształtowały.  Opowiada także o życiu rodzinnym malarki i etapach twórczości, które stopniowo pokonywała, by stać się rozpoznawalną i cenioną twórczynią.

W początkowej scenie poznajemy tytułową Niki jako modelkę zdobiącą strony najsłynniejszych pism modowych takich jak Vogue i Life. Niewątpliwie wyróżniająca się olśniewającą urodą kobieta, nie czuła się zbyt dobrze w roli, jaką na tamten czas pełniła, co w dalszej konsekwencji doprowadziło do emigracji z USA do Francji. Tam stopniowo, chcąc zapomnieć o bolesnej przeszłości odkrywała dla siebie nowe obszary sztuki i poczuła narastającą w niej kreatywność, dającą również ukojenie. Filmowa historia koncentruje się na początkowym okresie tworzenia bohaterki, przedstawia  także jej dzieciństwo w arystokratycznej, surowej rodzinie, oraz niezwykle ważny pobyt w szpitalu do którego trafiła po załamaniu nerwowym, gdzie na zajęciach plastycznych odkryła nowe środki artystycznego wyrazu. Obrazuje również niełatwe i niekonwencjonalne decyzje – opuszczenie rodziny, oraz sceny z przeszłości gdy niepokorna i niezrozumiana szukała pocieszenia w sztuce, twierdząc później, że to właśnie ona uratowała jej życie.  Zaznajamia nas  w końcu z kiełkującą i szukająca ujścia artystyczną ambicją bohaterki, która ewoluuje we wspaniałe dzieła sztuki doceniane dziś na całym świecie.

Niewątpliwym walorem filmu jest przejmująco odwzorowana droga  jaką musiała pokonać artystka by zostać zauważona i doceniona. Jej sztuka określana mianem „feministycznej” początkowo traktowana była z dużą pobłażliwością i dystansem. To, co dobrze wybrzmiewa w filmie to siła i determinacja jaką posiadała w sobie Niki by w końcu dojść na sam szczyt, czego symbolicznym odzwierciedleniem jest słynna scena Shooting Picture, znana wszystkim fanom twórczości artystki.

Tytułowa Niki w która wciela się przepiękna Charlotte Le Bon znana z choćby Białego Lotosu cudownie oddaje urok i charyzmę artystki. Na ekranie wręcz hipnotyzująco wciela się w jej postać byśmy z ciekawością mogli śledzić kolejne wybuchy twórczej weny bohaterki, a także jej osobowość, która walczyła o równouprawnienie i nie zgadzała się z patriarchalnym światem oraz społecznie narzuconymi rolami przypisywanymi kobietom. Wizualnie dzieło Celine Sallette jest przepięknym hołdem dla francuskiego kina przywodzącego na myśl Opowieści czterech pór roku Erica Rohmera. Pięknie współgrają w nim plastyczne kolory i plenery, dopełniając klimat francuskiej prowincji na której  tworzyła Niki de Saint Phalle.

Niki to niezwykle inspirujący  film, który bez wątpienia zachęca do zapoznania się z twórczością oraz biografią artystki. To dzieło o ogromnej  kobiecej sile i pokonywaniu trudności. To głos by nie poddawać się przeciwnościom i mimo niepowodzeń oaz nieprzychylności walczyć o siebie. I przede wszystkim by mówić głośno to, co chce się przekazać światu.

Fot.: Aurora Films