W co wierzono kiedyś? – Leonard J. Pełka – „Rytuały, obrzędy, święta”

Z dużą ciekawością podchodzę do pozycji, które przybliżają obrzędy i tradycje ludowe, wywodzące się z religii przedchrześcijańskiej. Wszystko to, co przeniknęło do nas, i widzimy to w tradycjach świątecznych, tradycjach, które celebrują zmiany pór roku – jak na przykład topienie słomianej kukły, która ma pożegnać zimę, witając wiosnę. W topieniu Marzanny sama brałam jako dziecko udział i wspominam naprawdę dobrze ten element tradycji ludowej, jednak wtedy mało kto tłumaczył nam pogańskie pochodzenie tego obrządku. I tak oto 21 marca topiliśmy słomianą, wystrojoną w sukienkę kukłę Marzannę, nie myśląc za wiele o tym, jak słowiańszczyzna przenika do współczesności, jak żyje i trwa do dziś. Rytuały, obrzędy, święta. Od czasów słowiańskich po wiek XX autorstwa wybitnego znawcy, Leonarda J. Pełki, przybliża nam magiczny wręcz świat dawnych obrządków, których echa, jak widać, trwają po dziś dzień. 

 

Rytuały, obrzędy, święta – czy to wartościowa publikacja?

Rytuały, obrzędy, święta Leonarda J. Pełki analizuje na początku to, co warto wiedzieć o zagadnieniach antropologicznych, kulturowych, o różnych podziałach obrzędów i wyjaśnieniu znaczeń świąt i rytuałów. Dowiadujemy się tutaj o tym, jak zmieniały się różne normy społeczne, dochodzimy do istoty tego, dlaczego w niektórych rejonach – wsiach i małych miasteczkach – niektóre tradycje utrzymywały się dłużej i jaki wpływ na to miała presja społeczeństw. Ogólniej chodzi o to, że ludzie woleli to, co znane, a każda nowość wiązała się z podejrzliwością i niechęcią. Zdecydowanie też warto przeczytać inne pozycje Leonarda J. Pełki, które o tej słowiańszczyźnie mówią szerzej, na przykład U stóp słowiańskiego parnasu, która omawia kulturę duchową i kult religii słowiańskiej. Zapewne więc pozycje te będą dla siebie dobrym uzupełnieniem.

Tak, jak wspomniana we wstępie Marzanna, mają w naszej kulturze długą tradycję takie zwyczaje jak malowanie pisanek na święta Wielkanocne czy ubieranie choinki na Boże Narodzenie. Jednak czy wiemy, skąd dokładnie pochodzą te obyczaje? W jaki sposób przeniknęły ze słowiańskich, pogańskich praktyk? Tutaj z pomocą przychodzi właśnie pozycja wydawnictwa ReplikaRytuały, obrzędy, święta – która w bardzo przystępny i jasny sposób przybliża nam tradycje świąteczne, ale także obrzędy związane z życiem człowieka – od narodzin do śmierci. Omawia także zmiany, jakie zaszły w owych rytuałach, świętach i tradycjach na przestrzeni stuleci. Dzięki temu możemy dowiedzieć się, jak wiele się zmieniło, ale także jak silne są niektóre obrządki, które po dziś dzień przetrwały w niezmienionej niemal formie, zaadaptowanej przez chrześcijaństwo, które nie mogło danej tradycji skutecznie wyplenić. To bardzo ciekawy i niezwykle absorbujący wątek publikacji, bo przybliża nam te wszystkie obyczaje, które weszły do obrzędów kościelnych i które z pewnością uznawane są za pewnik przez wielu katolików, a tak naprawdę ich rodowód sięga czasów pogaństwa.

Tradycje naszych ziem

Nasze ziemie są niewątpliwie skarbnicą różnych tradycji, które narodziły się wiele stuleci temu, w czasach przedchrześcijańskich i szerzej określanych jako pogańskie. Dziś Kupalnocka, najkrótsza noc roku przypadająca na 21-22 czerwca, znana też jako Noc Kupały czy Noc Świętojańska stała się świętem, które celebruje wielu ludzi, odgrywając dawne tradycje, sięgając po ludowe praktyki i po prostu ciesząc się zmianą pór roku, witając lato i ciepłe dni. Uczestnicząc w takim wydarzeniu, można poczuć ducha zbiorowości, ducha radości i celebracji natury, a także przybliżyć się trochę do naszych przodków, którzy rokrocznie świętowali przesilenie letnie.

Rodzime ziemie skrywają więcej takich ludowych praktyk, które są odwołaniem do tradycji sprzed setek lat. W niniejszej publikacji zawarte są obszerne opisy świąt, rytuałów i różnych obrzędów, w których uczestniczyli nasi przodkowie. Pokazuje nam ewolucję tradycji, ewolucję wierzeń całych społeczeństw. To, co dziś byśmy określili mianem zabobonu, kiedyś było żywe, a to, co dziś niejedna osoba wrzuci do worka chrześcijańskich świąt, wywodzi się z czasów przed Chrystusem.

Mamy w książce Rytuał, Obrzędy, święta także dużo rycin, które obrazują nam omawiane kwestie. Szeroka jest także bibliografia, a cała publikacja ma naukowy, ale jednak bardzo przystępny, styl. Napisana jest w taki sposób, aby każdemu z nas przybliżać omawiane zagadnienia, aby zabrać nas w podróż przez wieki pełne dziwnych obyczajów, ludowych tradycji i świąt, które są także obchodzone po dziś dzień.

Fot.: Wydawnictwo Replika

Write a Review

Opublikowane przez

Anna Sroka-Czyżewska

Na zakurzonych bibliotecznych półkach odkrycie pulpowego horroru wprowadziło mnie w świat literackich i filmowych fascynacji tym gatunkiem, a groza pozostaje niezmiennie w kręgu moich czytelniczych oraz recenzenckich zainteresowań. Najbardziej lubię to, co klasyczne, a w literaturze poszukuje po prostu emocji.

Tagi
Śledź nas
Patronat

Skomentuj

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *