Zaskakująca decyzja – Anthony McCarten – „Papież” [recenzja]

W 2013  roku Joseph Ratzinger, czyli papież Benedykt XVI, biskup Rzymu, niespodziewanie abdykował. To była zaskakująca decyzja. Od sześciuset lat Kościół Katolicki nie złamał tradycji. Rok 2013 przyniósł więc zmiany. Konserwatywny obrońca doktryny został zastąpiony przez charyzmatycznego i postępowego Argentyńczyka, Jorge Bergoglio, papieża Franciszka. Anthony McCarten w swojej książce pt. Papież splata biografie dwóch ważnych osobistości we współczesnym Kościele i jednocześnie ukazuje nam dwie skrajnie różne osoby. Próbuje odpowiedzieć na pytanie, jak wygląda życie papieża? Jaka przyszłość czeka Kościół Katolicki i wiernych. I w końcu jakie podłoże miała ta kontrowersyjna i zaskakująca decyzja o abdykacji? A to wszystko okraszone porywającą narracją.

Doczekaliśmy bardzo ciekawego historycznie momentu. Z jednej strony byliśmy niejako świadkami abdykacji, z drugiej precedensu, jakim jest dwóch żyjących papieży. Do niedawna taka sytuacja byłaby uważana za niemożliwą, jednak tylko życie może pisać takie fascynujące scenariusze. Bezsprzecznie decyzja ta była chwilą przełomową nie tylko dla Kościoła Katolickiego ale dla całego świata. Nawet przyroda nie pozostała obojętna. Po niebie przetaczały się grzmoty, padał ulewny deszcz, a wiszące nad Watykanem ciemne chmury raz po raz przecinały błyskawice, które wydawały się celować w iglicę bazyliki Świętego Piotra. Nie było chyba człowieka, który nie dostrzegłby symbolicznego wymiaru tego zjawiska, tym bardziej, że nieco wcześniej tego dnia, 11 lutego 2013 roku, w samo serce Kościoła katolickiego trafił innego rodzaju piorunu: papież Benedykt XVI ogłosił, że rezygnuje z pełnionej dotychczas funkcji.

Najpierw przyjrzyjmy się Benedyktowi XVI – niemieckiemu intelektualiście z wątpliwym poczuciem humoru, introwertykowi uwielbiającemu zbytek. Przez dwadzieścia cztery lata pełnił funkcję prefekta Kongregacji Nauki Wiary oraz dziekana Kolegium Kardynałów. W końcu papież senior, który jako pierwszy od XV wieku zrzekł się dobrowolnie urzędu. Raczej człowiek księgi, który zdecydowanie lepiej czuje się w bibliotekach i odosobnieniu niż wśród ludzi. Tam jest skrępowany. Pielgrzymuje raczej z tradycji, a nie z chęci. Podczas swojego pontyfikatu przestrzegał wiernych przed ideologią New Age, teologią wyzwolenia rozwijaną głównie w Ameryce Południowej, skrajnie radykalnym feminizmem. Do współczesnych zagrożeń zaliczył także kwestionowanie zasad moralności chrześcijańskiej.

Papież Franciszek to całkowite przeciwieństwo Josepha Ratzingera. Ekstrawertyk, człowiek o niesamowitej charyzmie, z poczuciem humoru i dystansem do siebie. Kochający ludzi i lubiący spędzać z nimi czas. Jezuita, rezygnujący ze zbytku i bogactwa na rzecz prostoty. Obrońca teologii wyzwolenia (katolickiego ruchu, które dąży do pomocy biednym i uciskanym poprzez bezpośrednie zaangażowanie w sprawy polityczne i obywatelskie). Co więcej, wprost podkreślający, że mimo sprawowanej funkcji uważa się za grzesznika. Jako arcybiskup Buenos Aires starał się budować dobre relacje z organizacjami żydowskimi. Zdecydowany obrońca katolickiego nauczania w zakresie bioetyki, in vitro określił jako „produkcję dzieci”, odrzucił „fałszywe współczucie” prowadzące do aborcji czy eutanazji.

Opisywana historia toczy się głównie za murami Watykanu, nękanego licznymi tajemnicami, skandalami i kryzysem. W Watykanie, w którym jeden papież postrzega siebie jako człowieka bez autorytetu moralnego, umiejętności i siły do stawienia czoła skandalom; a drugi – nowy – przyznaje, że sam jest grzesznikiem, a jednocześnie pretenduje do duchowego przewodzenia ponad miliardowi wiernych. W takich właśnie okolicznościach spotkanie dwóch papieży stało się stacją przesiadkową w podróży instytucji, która przetrwała dwa tysiące lat.

13 grudnia platforma Netflix zaprezentowała nową produkcję pt. Dwóch papieży. Jest to opowieść o końcu pontyfikatu Benedykta XVI i początku papieskiej przygody Franciszka. Za przygotowanie produkcji odpowiedzialni są Fernando Meirelle i Anthony McCarten. Ten ostatni wyszedł naprzeciw nie tylko entuzjastom kina, ale również czytelnikom, oddając w ich ręce publikacje Papież w której ukazany został ważny, ale zarazem atrakcyjny moment najnowszej historii. Jednak podczas lektury należy pamiętać o poglądach autora. Ci, którzy spodziewają się obiektywizmu, mogą być zniesmaczeni. Ci, którzy oczekują dobrej lektury, nie zawiodą się. Jest niesamowita, a dialogi pomiędzy biskupami Rzymu – zdecydowanie do przemyślenia. I mimo iż pozornie więcej ich dzieli, to jednak łączy miłość do Boga i bliźniego. A spory służą wyższemu dobru.

Fot. Wydawnictwo Marginesy 

Zobacz także: wszystkie nominacje do Złotych Globów 2020