Mechanizmy obronne – cisi bohaterowie codzienności, którzy stoją na straży naszego zdrowia psychicznego. To dzięki nim możemy w miarę normalnie funkcjonować, kiedy w naszym życiu wydarzy się tragedia. Wyparcie to jeden z najmocniejszych mechanizmów. Z psychologicznego punktu widzenia mamy do czynienia z dwoma jego rodzajami. Wyparcie pierwotne występuje na bieżąco, kiedy osoba nie dopuszcza do siebie skrajnych emocji. Jest to charakterystyczne zjawisko we wczesnych latach życia. Wyparcie wtórne ma miejsce wówczas, kiedy wypchnięte emocje pojawiły się na nowo w świadomości, ale ponownie trafiają na swoje wcześniejsze miejsce. Czemu o tym piszę? Bohaterka Topielisk Ewy Przydrygi – Pola, aby egzystować, stosuje właśnie ten mechanizm obronny. Co się wydarzyło w jej życiu, że musiała go zastosować? Jakie demony siedzą w jej wnętrzu, a przed którymi ucieka? O tym dowiecie się po przeczytaniu książki Topieliska.
Ewa Przydryga zaczyna dość intrygująco i odważnie. Czytelnik od początku styka się z wielką krzywdą, jaka spada na Polę, kiedy w wypadku samochodowym ginie jej mąż Kuba, a synek Jaś nie zostaje odnaleziony. Smutny i niepotrzebny koniec? Nie, to dopiero początek historii głównej bohaterki, która na własną rękę stara się rozwikłać tę zagadkową śmierć.
Jednak nie jest to łatwe zadanie, kiedy okazuje się, że jej mąż nie był do końca z nią szczery, zatajał pewne fakty ze swojego życia oraz problemy w pracy. Do tego pojawia się tajemnicza kobieta z długim warkoczem, która zajmuje się świadomym śnieniem, a jest znajomą Kuby z przeszłości. Dodatkowo zjawia się w życiu Poli jej siostra bliźniaczka Ida, z którą nie miała styczności przez bardzo długi okres czasu. Główna bohaterka, znajdująca się w tak ekstremalnie trudnym położeniu, błądzi po omacku, chwyta się każdej deski ratunku, aby odzyskać swoje życie – swojego synka Jasia. Wiedziona matczynym przeczuciem wierzy, że jej dziecko żyje. Wie też, że nie spocznie, póki go nie odzyska. W tak trudnych dla niej chwilach nie może liczyć na rodziców, którzy z niewiadomych przyczyn traktują ją z dystansem i wolą unikać z nią kontaktu za wszelką cenę.
Bardzo podoba mi się prowadzenie narracji w tej książce – historię poznajemy z perspektywy głównej bohaterki. Pozwala to na wniknięcie w meandry jej psychiki, poznanie i wyjaśnienie niektórych zachowań. Emocje, które jej towarzyszą, udzielają się także Czytelnikowi, który podobnie jak Pola pragnie rozwikłać mnożące się tajemnice. Razem z nią wyruszamy do świata retrospekcji, sennych mar. Poznajemy nowe osoby, które zamiast przybliżyć do rozwikłania zagadek, wprowadzają coraz więcej chaosu, niejasności i mroku do życia matki poszukującej dziecka. Odkrycie prawdy wbiło mnie w fotel. Nie spodziewałam się, że jedna osoba może w swoim życiu znieść tyle krzywd. Ewa Przydryga doskonale skonstruowała fabułę, w której na początku nic nieznaczące wątki, na końcu okażą się tymi najważniejszymi.
Było to moje pierwsze spotkanie z tą autorką, lecz wiem, że po przeczytaniu Topielisk jestem ciekawa jej pozostałych książek. Czy są równie fascynujące? Czy ich zakończenie również będzie się dla mnie wiązało z tyloma emocjami? Topieliska są napisane w bardzo przystępny dla każdego sposób. Uporządkowanie chronologiczne historii poprzez umieszczenie dat na początku rozdziałów jest pomocne w uszeregowaniu pewnych zdarzeń. Wprowadza ład i porządek do historii bohaterów. Kolejnym atutem jest okładka książki, która zapowiada już od samego początku tajemnicę – pusta chata pośrodku lasu, do której uzyskają dostęp tylko nieliczni.
Topieliska Ewy Przydrygi polecam każdemu, kto interesuje się ludzką psychiką, jej zakamarkami, meandrami, stresem pourazowych oraz mechanizmami obronnymi. Bez wątpienia historia w niej zapisana zostanie ze mną na dłużej, a postać Poli będzie dla mnie utożsamieniem walki o normalność.
Fot.: Wydawnictwo Muza
