Ian Tregillis pewnie jest kojarzony przez niektórych polskich czytelników. U nas ukazała się jego Mroczna geneza – książka, którą najlepiej byłoby puścić w niepamięć. Zebrała negatywne oceny, dlatego osoby po jej lekturze mogą nie mieć dobrych skojarzeń z twórczością tego autora. Z drugiej strony niedawno nakładem wydawnictwa SQN ukazał się Mechaniczny, który wyraźnie podreperował wizerunek pisarza. To ta sytuacja, gdzie rekomendacja George’a R. R. Martina na okładce (ile ich dzisiaj spotykamy!) wydaje się naprawdę słuszna.
Rozdziały w książce zostały podzielone na trzech bohaterów. Pierwszym z nich jest Jax – klakier, inaczej: mechaniczny człowiek, którego więzi z panami zmuszają go do niewolniczej pracy. Nie może się buntować, robić to, co chce, nie ma żadnego wyboru, a społeczeństwo traktuje podobnych do niego jak przedmioty. Druga postać to ukrywający się szpieg francuski, ojciec Visser, natomiast trzecia przewodniczy siatce agentów – nazywa się Berenice. Jej zadaniem jest odzyskanie paryskiego tronu z rąk Holendrów.
Kreacja świata to najmocniejszy atut Mechanicznego. Od pierwszych stron jesteśmy zapoznawani z jego politycznym układem oraz techniką, która zaowocowała powstaniem klakierów. Autor korzysta z tego, że clockpunk – jedna z odmian science fiction – rzadko występuje w literaturze, dzięki czemu czytelnik z ciekawością zagłębia się w kolejne informacje i chłonie niezwykły klimat książki. Niestety dokładna prezentacja realiów kosztuje trochę wysiłku. Zdarzają się trudniejsze i bardziej męczące fragmenty, jednak nawet przez moment nie ma wątpliwości, że warto się przez nie przedrzeć – w końcu treść jest tak wciągająca!
Można było się obawiać, czy tak intrygujący i złożony świat nie stłamsi historii. Na szczęście do niczego takiego nie doszło. Fabuła posiada wszelkie zalety potrzebne do wzbudzenia zainteresowania. Nie brakuje w niej tajemnic, szczególnie dotyczących kwestii klakierów. Czy mają duszę? W jaki sposób zostali zmuszeni do służby ludziom? Co ukrywają zegarmistrzowie? Są to istotne kwestie, których chęć odkrycia przykuwa do książki. Co ważne, w pierwszym tomie Wojen alchemicznych pisarz częściowo je odkrywa, a odpowiedzi satysfakcjonują. Poza tym nie zabrakło zdumiewających zwrotów wydarzeń, które skutecznie napędzają akcję, i trzymających w napięciu, mocnych, rzekłbym nawet przerażających scen. Do tego wydarzenia mają charakter zarówno osobisty, jak i uniwersalny (tzn. mogą wpłynąć na przyszłość ludzkości).
To natomiast pozytywnie pływa na odbiór postaci. Nie są specjalnie zachwycającymi sylwetkami, ale dzięki temu, że przyświeca im ważny cel, mają dobrą motywację i odczuwają różne emocje, nie pozostają nam obojętni. Ich wiarygodność oraz charakterystyczna osobowość prowadzą również do ciekawych dialogów. Często występuje w nich kwestia Wolnej Woli, wykorzystywania klakierów i duszy. To napięte dysputy, w których trafiają się nawet odwoływania np. do Biblii. Ta namiastka filozofii znakomicie wpasowuje się w tematyczne ramy Mechanicznego. Jedynie niektóre wulgaryzmy wydawały mi się sztuczne i niepotrzebne, choć raczej stanowiły część stworzonego świata. Ten w sumie mógłby zostać opisany trochę szerzej – chodzi o przeszłość. Jak się stało, że pozostały zaledwie dwa państwa, Francja i Holandia? Nieco zawodzi także końcówka w wątku Vissera – przydałoby się bardziej rozwinąć jego losy.
Mechaniczny to kawał bardzo dobrej fantastyki. Wyjątkowy świat, który składa się z intrygujących pomysłów, zajmująca fabuła i wiarygodne postacie tworzą atrakcyjny tytuł. Jeśli czujecie się trochę znużeni powtarzalnością w tym rodzaju literatury, to tym bardziej powinniście sięgnąć po rzadkiego przedstawiciela clockpunku. Oby Ian Tregillis utrzymał poziom w kolejnych tomach, po które chętnie sięgnę.
Fot.: SQN
